Minęło już 100 lat jak Józef Piłsudski został aresztowany

   W dniu 22 lipca 2017 roku w Gdańsku grupa rekonstrukcyjna odtworzyła wydarzenie z przed stu lat. Pomysłodawcą i organizatorem całego przedsięwzięcia był Związek Piłsudczyków RP TPJP Okręg Gdański w Gdańsku pod przewodnictwem płk Związku Tadeusza Zbigniewa Pluty. Zdjęcia oddadzą pełny obraz całego wydarzenia.
Poniżej trochę faktów.
    W lipcu 1917 r. żołnierze Legionów odmówili przysięgi, w której mieli występować, jako żołnierze Polskich Sił Zbrojnych (Polniche Wehrmacht) dowodzonym przez niemieckiego oficera gen von Beselera. Pierwszy brygadier Polski Józef Piłsudski powiedział, że: „Nasza wspólna droga z Niemcami skończyła się. Rosja - nasz wspólny wróg - skończyła swą rolę. Wspólny interes przestał istnieć. Wszystkie nasze i niemieckie interesy układają się przeciw sobie. Piłsudski mówił o armii polskiej tworzonej przez Beselera: „Wy do tej armii nie pójdziecie … im prędzej Niemcy przegrają tę wojnę tym lepiej. Właściwie Niemcy tę wojnę już przegrały”. W dniu 22 lipca 1917 r. Piłsudski zostaje aresztowany po pretekstem sfałszowanych dokumentów podróży i osadzony w areszcie w Gdańsku wraz z Kazimierzem Sosnkowskim 23 lipca. Następnie przewiezieni obaj docelowo aż do Magdeburga, w którym przebywali do 9 listopada 1918 r.

Źródło: Wacław Jędrzejewicz, Kronika życia Józefa Piłsudskiego 1867-1935, t. I 1867-1920, Londyn 1977

Przygotował mgr Julian Aleksander Michaś

    W dniu 22 lipca 2017 r. obchodziliśmy 100 rocznicę osadzenia w Areszcie Gdańskim brygadiera Józefa Piłsudskiego oraz szefa sztabu I Brygady Legionów płk Kazimierza Sosnkowskiego. Z tej okazji Okręg Gdański Związku Piłsudczyków RP zainicjował zorganizowanie Uroczystości poświęconej temu wydarzeniu. Ważnym odniesieniem do tej rocznicy stała się rekonstrukcja faktu przewiezienia do Gdańska więźniów specjalnych tj : brygadiera Józefa Piłsudskiego oraz szefa sztabu I Brygady Legionów płk Kazimierza Sosnkowskiego. Uroczystość nasza - wpisała się w realizację programu „NIEPODLEGŁA” na lata 2017 – 2021 w Województwie Pomorskim. Objęta została patronatem honorowym Wojewody Pomorskiego pana Dariusza Drelicha. W zdarzeniu tym wzięło udział liczne grono koleżanek i kolegów z Okręgów i Oddziałów Związku Piłsudczyków Rzeczpospolitej Polskiej pod przewodnictwem Prezesa Zarządu Krajowego gen. Związku Stanisława Władysława Śliwy. Uroczystość wsparta również została przez władze miasta Gdańska, kierownictwa: Służby Więziennej, Policji, Instytutu Pamięci Narodowej oraz Polskich Kolei Państwowych.

   O godzinie 12.45 w Holu Głównym Dworca PKP w Gdańsku zebrali wszyscy uczestnicy oraz goście zaproszeni. Decyzją Prezesa Zarządu Krajowego ZP RP gen. Związku Stanisława Władysława Śliwy została nadana nominacja do stopnia ppłk-a Związku majorowi Służby Więziennej Waldemarowi Kowalskiemu – który zlokalizował w latach 80- tych celę czasowego osadzenia Józefa Piłsudskiego aresztowanego przez władze pruskie w wyniku tzw. Kryzysu przysięgowego Legionów Polskich. Ważnym odniesieniem do dzisiejszej rocznicy stała się rekonstrukcja faktu przywozu do Gdańska więźniów specjalnych w której wzięli koledzy z Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Marienburg” z Malborka . Osoby odgrywające Józefa Piłsudskiego oraz Kazimierza Sosnkowskiego wyprowadzone zostały e otoczeniu patrolu żandarmerii pruskiej z terenu Dworca w kierunku Aresztu na ulicę mającą obecnie nazwę 3 Maja.

   Pod bramą aresztu rozpoczęły się oficjalne uroczystości. Warty honorowe zaciągnęli funkcjonariusze Służby Więziennej, Policji, Związku Piłsudczyków RP. oraz Związku Strzeleckiego RP. Uroczystość otworzył Prezes Okręgu Gdańskiego Związku Piłsudczyków RP Tadeusz Zbigniew Pluta płk Związku. W Uroczystości obok piłsudczyków wzięli udział m.in. Wojewoda Pomorski Dariusz Drelich, europoseł Anna Fotyga, przedstawiciele służb mundurowych, kombatantów oraz wielu przedstawicieli innych środowisk. W trakcie uroczystości ppłk Związku Waldemar Kowalski uhonorowany został nadaniem funkcji Strażnika Celi, oraz pamiątkowym ryngrafem, który został umieszczony na stałe w historycznym miejscu odosobnienia Józefa Piłsudskiego.
Po złożeniu wieńców – uczestnicy uroczystości mogli zwiedzić historyczną Celę.

Tadeusz Zbigniew Pluta płk Związku Prezes Okręgu Gdańskiego

Foto Przemysław Klajna